แท็ก: ตะลุยแดนวรรณคดี

ฤดูร้อนรัตนโกสินทร์ปีนี้ เปลี่ยนแปรไปจากเมื่อร้อยกว่าปีที่แล้ว ไม่มีก่อพระทราย ไม่มีกาละแม ขนมกวนจ่ายแจก ซ้ำท้องฟ้ายังมีแต่ฝุ่น ยุคสมัยเปลี่ยน อะไรๆ ก็แปร

เสือซ่อนเล็บ ที่กระผมนำมาตั้งเป็นประเด็นครานี้ไม่เกี่ยวกับมีดพร้าอาวุธแต่เป็นเทคนิคทางอักษรศาสตร์ที่โบราณท่านคิดขึ้นมาเป็นของเล่นสำหรับนักเรียนผู้ใคร่รู้

ทศกัณฑ์พญายักษ์แห่งเกาะเเก้วพระนครลงกาทราบเรื่องจากนางสำมนักขาผู้เป็นน้องสาวว่า พระรามพระลักษณ์พร้อมด้วยนางสีดาจากบ้านเมืองไปบวชเป็นฤษีอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำโคธาวารี

วิถีประเพณีไทยแต่เก่าก่อน ผู้ใหญ่สอนมาว่าหนุ่มสาวรักใคร่ชอบพอกันหากจะครองคู่เป็นฝั่งเป็นฝาก็ต้อง “เข้าตามตรอก ออกตามประตู” จึงจะงดงามตามจารีตโบราณ

ทองคำเป็นแร่โลหธาตุที่ทุกชาติทุกภาษายอมรับในคุณค่าและคุณสมบัติมานานนับพันปี ทองคำบริสุทธิ์ที่เรียกว่า ทองเนื้อเก้า ทองนพคุณ นพคุณเก้าน้ำ หรือทองชมพูนุท

การสอนด้วยนิทานสุภาษิต หรือยกนิทานเป็นอุทาหรณ์เป็นวิธีที่ใช้ได้กับทุกเพศทุกวัย แต่น่าจะเหมาะกับวัยเด็กซึ่งยังเป็น “ไม้อ่อนดัดง่าย” มากกว่าชายชราอย่างกระผมซึ่งเป็น “ไม้แก่ดัดยาก” เหมือนอย่างในโคลงโลกนิติที่ว่า “ดัดก็หักแหลกแล้  ห่อนรื้อโดยตาม”

ฮวยหวยในเมืองจีนสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำให้เจ้ามือ ไม่นานเท่าไรการพนันยอดนิยมก็แพร่หลายไปเกือบทุกมณฑล และหลังจากถือกำเนิดได้ไม่ถึง 10 ปี ก็มีผู้นำเข้ามาดำเนินกิจการในเมืองไทยเมื่อพุทธศักราช 2374

พระพุทธศาสนาประดิษฐานมั่นคงในภูมิภาคต่างๆ ของประเทศไทยมาเป็นเวลาช้านาน ว่ากันตามหลักฐานพุทธประวัติแล้วพระพุทธเจ้าอุบัติขึ้นบริเวณตอนเหนือของประเทศอินเดีย และไม่เคยเสด็จมายังดินแดนที่เป็นประเทศไทย ทว่าปูชนียสถานสำคัญในประเทศไทยหลายแห่งมีตำนานว่าพระพุทธเจ้าเคยเสด็จไปที่นั่น ทั้งมีพุทธทำนายว่า ตรงนั้นต่อไปภายหน้าจะเป็นบ้านเมืองที่พระพุทธศาสนาเจริญรุ่งเรือง

กรุงเทพฯ เมืองฟ้าอมรมหานครแห่งความสุนทรีย์ที่ครั้งหนึ่งพ่อค้าชาวยุโรปขนานสมญาว่า “เวนิสตะวันออก” เพราะอุดมไปด้วยแม่น้ำลำคลอง ชุมชน วัดวาอาราม ตลอดจนสถานที่สำคัญๆ ล้วนตั้งอยู่ริมฝั่งน้ำ จะเดินทางขึ้นเหนือล่องใต้ก็ต้องอาศัยเรือพาย-เรือแจวไปตามลำน้ำคล้ายกับเมืองเวนิสในประเทศอิตาลี

สมัยหนึ่ง กระผมและผองเพื่อนร่วมรุ่นเคยรับรู้ร่ำเรียนมาว่า เพลงยาวเป็นจดหมายรักหรือหนังสือโต้ตอบประชันคารมระหว่างชายหญิงในสังคมผู้ดีสมัยอยุธยาตอนปลายถึงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ครั้งหนึ่งในวงสนทนา เกลอผู้หนึ่งของกระผมขยายความว่า สตรีครั้งกระโน้นไม่มีโอกาสเล่าเรียนเขียนอ่านเพราะผู้ปกครองไม่อยากให้อ่านออกเขียนได้ เกรงว่าจะใช้ความรู้ไปเขียนเพลงยาวโต้ตอบกับหนุ่มๆ ซึ่งกระผมหาได้เชื่อเช่นนั้นไม่