ขอความสุขสวัสดีจงมีแด่ทุกๆ ท่าน ธรรมะมาแล้วโยม ไม่ใช่ธรรมะร้อนๆ แต่เป็นธรรมะคลายร้อน ช่วยผ่อนคลายทุกข์ สร้างสุขให้ทุกท่าน
โยมทุกท่าน ธรรมะของพระพุทธเปรียบเหมือนประทีปโคมไฟ ส่องสว่างในทางที่มืดมิด ส่องชีวิตไม่ให้มืดมน ส่องจิตใจคนไม่ให้ใฝ่ต่ำ
ธรรมะของพระพุทธเจ้าเปรียบเสมือนการเปิดสิ่งที่คว่ำให้หงาย ชี้ว่ากรรมนี้ดำ กรรมนี้ขาว ธรรมะจะได้ผลเป็นอเนกอนันต์ สิ่งที่สำคัญเบื้องต้นคือเราต้องเปิด
เปิดแรก คือ เปิดใจ ถ้าใจเปิด โลกก็เปลี่ยน โลกที่เราเคยมองแค่มุมเดียว เพียงเราเปิดใจ
เราจะมองโลกด้วยมุมมองที่กว้างขึ้น เราจึงเข้าใจชีวิตของสัตว์โลก ว่ามันก็เป็นเช่นนั้นเอง
ชีวิตสัตว์ทั้งหลายย่อมเป็นไปตามกรรม ไม่ใช่พระพรหมสร้าง ไม่ใช่ชีวิตได้รับทุกข์เพราะมีสิ่งนั้นสิ่งนี้ดลบันดาล แต่เข้าใจตามหลักธรรมะว่า เป็นเพราะกรรม ผลแห่งการกระทำของเราตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันที่กำลังทำงาน กำลังให้ผล
โยมทั้งหลาย เมื่อใจเปิด หูก็เปิด เมื่อใจปิด หูก็ปิด ถึงเรื่องนั้นจะมีประโยชน์ มีสาระมากมายขนาดไหน ถ้าใจปิด หูก็ปิดโดยอัตโนมัติ
เปิดที่สอง คือ เปิดปัญญา การเปิดใจเป็นช่องทางใหญ่ของปัญญานะโยม เมื่อใจเปิด หูก็เปิด ตาก็เปิด ปัญญาก็เปิด เราจึงมีองค์ปัญญาที่สมบูรณ์ในการฟัง คือ ฟัง ได้ยิน รับรู้ เข้าใจ และนำไปวิเคราะห์ สิ่งนี้จะทำให้เกิดปัญญาที่เข้าใจแบบเข้าถึง
สิ่งทั้งหลายนี้ บางครั้งก็เกิดขึ้นมาเองจากการใฝ่เรียนรู้ อยากรู้ อยากเห็น อยากทดลองปฏิบัติดูว่ามันจะได้ผลเหมือนที่ครูบาอาจารย์สอนไหม
บางครั้งคนเราโดยธรรมดาก็ต้องมีแรงกระตุ้น มีแรงจูงใจ เพราะสิ่งเหล่านี้จะทำให้เราตื่นตัวในการเรียนรู้หรือการทำงานอยู่ตลอดเวลา โยมว่าจริงไหม (จริงค่ะ)
บางคนพูดกระตุ้นนิดเดียวก็อยากทดลอง อยากเรียนรู้ บางคนต้องกระตุ้นแรงจึงจะรู้สึก เพราะเป็นคนที่มีความรู้สึกช้า ชนิดต้องเอาไฟลนก้นจึงจะรู้สึกร้อน แรงกระตุ้นที่ดียิ่งอีกอย่างหนึ่งของการทำงานก็คือ เงินเดือน โบนัส ซึ่งมีออพชั่นแตกต่างกันไป บางแห่งเพื่อไปเที่ยวต่างประเทศ พาไปเลี้ยงสังสรรค์ ซื้อของที่อยากได้ให้ สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นแรงกระตุ้นทั้งนั้น
ไม่ใช่แค่คนนะโยมที่กระตุ้นให้เปิดใจสู่การเรียนรู้ สัตว์ต่างๆ ก็เหมือนกัน ไม่ว่านก หนู ปู ปลา หมา แมว ลิง เมื่อคนเราต้องการฝึกมัน เราก็ต้องมีสิ่งจูงใจ มีรางวัล มีสิ่งที่กระตุ้นให้มันอยากเรียนรู้ แต่ละคนก็มีวิธีการที่ต่างกันในการกระตุ้นสัตว์แต่ละชนิด
ลองมาดูวิธีนี้ว่าเยี่ยมขนาดไหน อาตมาจะพาไปเที่ยวที่ประเทศญี่ปุ่นเพื่อชมการกระตุ้นปลา
โยม ประเทศญี่ปุ่นเขาชอบกินปลาอะไร
ปลาดิบ
ถูกต้อง แต่มีปัญหาอยู่ว่าเมื่อออกเรือหาปลาหลายวัน กว่าจะเข้าฝั่ง ปลามันก็ตายเสียก่อน
ชาวประมงคนหนึ่งฉลาดมาก เดิมเขามีถังใหญ่ใส่น้ำแข็งไว้บนเรือเพื่อแช่ปลาให้สด แต่มันก็ยังไม่สดเท่าที่ควร เขาจึงเปลี่ยนวิธีใหม่ โดยใช้ถังเหมือนเดิมแต่เอาน้ำแข็งออก เขาใส่น้ำลงไป แล้วเอาปลาฉลามตัวรุ่น ๆ เพรียวๆ ว่ายเร็วๆ ลงไปถังละสามสี่ตัว
โยมว่าปลาที่ติดอวนมามันเหนื่อยไหม (เหนื่อย) มันเพลียไหม (เพลีย) มันขี้เกียจว่ายไหม (ขี้เกียจ แหม โยมเข้าใจปลาดีจริงๆ) เมื่อเราโยนปลาที่เหนื่อยที่เพลีย ตูมลงไปในถัง
เมื่อมันเจอปลาฉลามในถัง โยมว่าชีวิตมันจะเปลี่ยน จะตื่นเต้นไหม (สุดๆ)
ตัวที่ขี้เกียจ มันก็จะว่ายหนีพัลวันทันที ตัวที่เพลียก็ไม่รู้สึกเพลีย กระปรี้กระเปร่าขึ้นมาทันที
ตัวที่ตาหมองก็ตาใสขึ้นมาทันใด บางตัวถูกกัดท่อนล่าง ท่อนบนยังว่ายเฉย เห็นไหมตื่นเต้นแบบไม่เคยมีมาก่อน ถ้าโยมอยากตื่นเต้น พยายามหาปลาฉลามไว้ในชีวิตบ้างก็จะดีนะโยม
โยมทุกท่าน หากเราใช้ปัญญาในการมองโลก ใช้ปัญญาในการมองชีวิต ทุกข์ของเราก็จะลดลง ความสุขก็จะเพิ่มขึ้น
พูดแบบชาวบ้าน ๆ หากว่าเราเกิดมารวย แต่ยังเป็นทุกข์มาก โยมอยากรวยไหม
หากว่าเรามีเกียรติมาก มีหน้ามีตาในสังคม แต่ยังเป็นทุกข์มาก โยมอยากมีไหม
หากว่าเรามีชื่อเสียง คนรู้จักมากมาย แต่ยังเป็นทุกข์มาก โยมอยากมีไหม
ทุกคนก็จะตอบในทำนองเดียวกัน ไม่อยากรวย ไม่อยากมี หรืออยากมี อยากรวย แต่ไม่อยากมีทุกข์
ถามว่ามีได้ไหม ตอบว่ามีได้
สิ่งสำคัญที่อาตมาพูดตั้งแต่เริ่มต้นคือเปิดใจ แค่คุณเปิด โลกก็เปลี่ยน เปลี่ยนโลกคือความคิด เปลี่ยนโลกคือชีวิต
เปลี่ยนความคิดคือ คิดจะให้มันก็เบา คิดจะเอามันก็หนัก การให้เป็นสื่อรัก ตระหนี่นักเป็นสื่อชัง
โยม คนเราจะทุกข์มากหรือทุกข์น้อยกับเงินทอง ชื่อเสียง อยู่ที่ความยึดมั่นถือมั่นมากหรือน้อยกว่ากันเท่านั้น
หากเรายึดมั่นสิ่งทั้งหลายทั้งปวงว่าเป็นของตน อย่าว่าแต่โยมที่ทุกข์ พระเองก็ทุกข์ได้เหมือนกัน
บางคนมีตำแหน่งใหญ่โตในที่ทำงาน กลับบ้านก็แบกตำแหน่งกลับมาด้วย ทำไมเราไม่ถอดมันออก จะแบกมาด้วยทำไม ในบ้านเราก็มีหน้าที่เป็นพ่อ เป็นแม่ เป็นลูก ก็ทำหน้าที่ตรงนี้ให้ดี
มีความสุขกับปัจจุบัน อย่าให้ตำแหน่งค้ำคอหรือเป็นกำแพงกั้นความสุขเลยนะโยม
เจริญพร
คอลัมน์: ธรรมะอมยิ้ม
เรื่อง: พระมหาสมปอง ตาลปตฺโต
ภาพ: ขวัญญาณี ศิรธนอนันต์
