คริปโตไนต์
นิยายภาพเรื่อง ซูเปอร์แมน เล่าว่าบ้านเกิดของซูเปอร์แมนอยู่ที่ดาวคริปตอน เมื่อดาวเคราะห์บ้านเกิดของเขาระเบิด แตกสลาย ธาตุคริปโตไนต์ของดาวเคราะห์ดวงนั้นก็กระจายไปทั่วอวกาศ
คริปโตไนต์เป็นธาตุกัมมันตภาพรังสี มีหลายสี เช่น สีแดง สีทอง สีเขียว กัมมันตภาพรังสีที่คริปโตไนต์ปลดปล่อย ออกฤทธิ์ทำให้ซูเปอร์แมนอ่อนแอลง
ศัตรูของซูเปอร์แมนพบความลับว่า คริปโตไนต์เป็นจุดอ่อนของซูเปอร์แมน ก็ใช้มันเป็นอาวุธจัดการเขา
แม้แต่คนแข็งแกร่งเช่นซูเปอร์แมนก็มีจุดอ่อน
คริปโตไนต์จึงเป็นอุปมา หมายถึงจุดอ่อนของคนคนหนึ่ง
เราใช้คำว่า ‘คริปโตไนต์’ เป็นสำนวน ประโยค “She is my Kryptonite.” มีความหมายว่า “หล่อนคือจุดอ่อนของผม”
นอกจากคริปโตไนต์ ยังมีอีกวลีหนึ่งที่ให้ความหมายเดียวกัน คือ Achilles’ heel (ส้นเท้าของอะคีลิส)
ในตำนานกรีก อะคีลิสเป็นนักรบผู้แกร่งกล้าสามารถในสงครามโทรจัน เขาเป็นตัวละครหลักในเรื่อง Iliad ของโฮเมอร์ อะคีลิสเป็นบุตรชายของกษัตริย์แห่งพเธีย มารดาคือ เนรีด ธีทิส เมื่อเขาเป็นทารก โหรพยากรณ์ว่าเขาจะตายแต่เด็ก เพื่อไม่ให้เขาตาย แม่ของเขาจึงพาเขาไปที่แม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งมีอำนาจทำให้คงกระพัน แม่จุ่มเด็กลงในน้ำ แต่เนื่องจากนางจับข้อเท้าเด็กไว้ ข้อเท้าของอะคีลิสจึงไม่ถูกน้ำศักดิ์สิทธิ์ (บางเวอร์ชันว่า ไม่ได้จุ่มน้ำศักดิ์สิทธิ์ แต่ผ่านกองไฟศักดิ์สิทธิ์)
อะคีลิสเติบใหญ่เป็นนักรบผู้มีความสามารถ แข็งแกร่ง ไม่เคยพ่ายแพ้ศัตรู
อย่างไรก็ตาม จุดจบของอะคีลิสก็มาถึงเมื่อส้นเท้าและข้อเท้าของเขาต้องลูกศรอาบยาพิษของศัตรู
Achilles’ heel จึงหมายถึงจุดอ่อนบางอย่างของคน ที่ทำให้ล้มได้ทั้งยืน
คนเราทุกคนล้วนมี ‘คริปโตไนต์’ และ ‘Achilles’ heel’ ไม่ว่าจะเข้มแข็ง แกร่งกล้าเพียงไร ก็มีจุดอ่อนทั้งสิ้น
จุดอ่อนของบางคนอาจเป็นผู้หญิง บางคนติดผู้หญิงจนเสียการงาน คริปโตไนต์ของบางคนอาจเป็นเงินทอง ชื่อเสียง อบายมุข ยาเสพติด
บางจุดอ่อนเป็นจุดตายของเรา ทำให้เราเสียผู้เสียคน หมดสิ้นอนาคต
ยาเสพติดก็เป็น คริปโตไนต์ ที่มีฤทธิ์ทำลายสูง แก้ไขยาก จึงควรหลีกหนีมันตั้งแต่ต้น
บางคนติดการพนันจนพิษ คริปโตไนต์ ไปลงที่ครอบครัว ถึงขนาดบ้านแตกสลาย
คริปโตไนต์ของคนบางคนคือกิเลสอยากมีข้าวของแพงๆ ถ้ามีฐานะดีก็ไม่เป็นไร ถ้าไม่มีเงิน แต่มีจุดอ่อนชนิดนี้ ชีวิตก็ลำบาก ร้อนเพราะไฟกิเลสเป็นนิจ
เคยมีผู้หญิงที่ติดสินค้าแบรนด์เนมราคาแพง จนยอมขายตัวเพื่อแลกกับคริปโตไนต์ของเธอ
เคยมีคนอยากได้ไอโฟนจนยอมขายไตของตัวเอง
คริปโตไนต์ของคนบางคนคืออาการ ‘จมไม่ลง’ ไม่สามารถรับความล้มเหลว หลุดจากสถานะเดิมได้ บางคนเมื่อตกงาน ก็รับไม่ได้ที่จะทำงานใหม่ที่รายได้น้อยลง ชีวิตไม่มีความสุข
…………
ผมเคยเห็นคนมากมายบ้านแตก ชีวิตพังทลายเพราะพิษคริปโตไนต์
คนมีปัญญาจึงต้องรู้จักจุดอ่อนของตนเอง เราต้องค้นคริปโตไนต์ของเราให้พบ และรู้จักจัดการมัน
เราควรมองภาพรวมของชีวิต คิดถึงครอบครัว คนที่รัก เผชิญหน้า แก้ไขจุดอ่อน หรืออย่างน้อยก็อยู่กับมันโดยไม่ทำลายตนเองและคนอื่น
หาก คริปโตไนต์ เป็นสุรา ก็ควรลดลง หรือปรับตัวให้คุมมันได้ หากเป็นกิเลส ก็ต้องรู้จักละวาง หรือคุมได้
หลายคนรู้จุดอ่อนของตนดี และพยายามแก้ไข แต่เมื่อเผลอ ก็พ่ายต่ออำนาจของ คริปโตไนต์
คริปโตไนต์บางอย่างก้าวพ้นได้ ถ้าทำใจเข้มแข็งพอ และมีกำลังใจฟันฝ่าข้ามพ้นมันไป เช่น การติดเหล้า ยาเสพติด แต่ถ้าคนใกล้ชิดเข้าใจและพยายามช่วยเหลือ คริปโตไนต์ก็หมดฤทธิ์
ทางที่ดีคำตัดไฟแต่ต้นลม ก่อนที่จะคิดเดินเข้าสู่สายทางอบายมุข ถามตัวเองเสียก่อนว่า จะรับมือกับคริปโตไนต์ที่ตามมาได้หรือไม่ เพราะทุกๆ เส้นทางที่เราเลือกเดิน มีราคาที่ต้องจ่ายเสมอ
และบ่อยครั้ง คนที่ถูกพิษ ‘คริปโตไนต์’ คือคนที่เรารัก
วินทร์ เลียววาริณ
winbookclub.com
เฟซบุ๊ก https://www.facebook.com/winlyovarin/
คอลัมน์ ลมหายใจ
เรื่องและภาพ: วินทร์ เลียววาริณ
